Category: Гісторыя

2 траўня перастала біцца сэрца нашага калегі, навуковага супрацоўніка Музея гісторыі Магілёва, Пятра Іванавіча Хаванскага. Пётр Іванавіч быў яркай, неардынарнай асобай, добра вядомай усім краязнаўцам, гісторыкам і ўсім, хто любіў гісторыю роднага горада і Магілёўскага краю. Ён быў «усяедным» – яго цікавіла старажытная і сярэднявечная гісторыя, ён выдатна разбіраўся ў нумізматыцы і баністыкі, але самым яго вялікім запалам, справай усяго жыцця, была гісторыя Вялікай Айчыннай вайны. Ніхто так у дэталях і дробязях не ведаў гісторыю абароны Магілёва ў 1941 годзе, як ведаў ён. Ён жыў знакамітым Буйніцкім полем, яго экскурсіі…

Буянаў Міхаіл Кандрацьевіч – камандзір стралковага аддзялення 609-га стралковага палка 139-й стралковай дывізіі 50-й арміі 2-га Беларускага фронту, сяржант. Нарадзіўся 28 лістапада 1924 года ў сяле Жадзёнаўка Хамутоўскага раёна Курскай вобласці ў сялянскай сям’і. Рускі. Скончыў сельскую школу, пасля чаго працаваў у калгасе. У пачатку Вялікай Айчыннай вайны апынуўся ў акупацыі. У канцы студзеня 1942 года ўступіў у партызанскі атрад імя Варашылава, які быў створаны ў Хамутоўскім раёне. У складзе партызанскага атрада ўдзельнічаў у баях з нямецкімі войскамі. У верасні 1943 года быў прызваны на службу ў Рабоча-сялянскую Чырвоную Армію…

Эмблема адлюстроўвае сілу і няскоранасць беларускага народа. Летам 1944 года пачалася аперацыя «Баграціён», падчас якой Беларусь была поўнасцю вызвалена ад нацысцкай акупацыі. Не маючая сабе роўных па прасторавым размаху, Беларуская наступальная аперацыя па праве лічыцца найбуйнейшым дасягненнем ваеннага мастацтва. У выніку яе была разгромлена наймацнейшая групоўка вермахта. Гэта стала магчымым дзякуючы мужнасці, гераізму, рашучасці і самаахвяраванню сотняў тысяч савецкіх воінаў і беларускіх партызан, многія з якіх загінулі смерцю адважных на нашай зямлі ў імя Перамогі над ворагам.

Старшыня Магілёўскага гарвыканкама Аляксандр Студнёў правёў прыём дэлегацыі Санкт-Пецярбурга, якая наведвае абласны цэнтр у рамках “Пецярбургскіх сустрэч”, якія праходзяць гэтымі днямі ў Беларусі. Сяброўства паміж Магілёвам і раёнамі горада Санкт-Пецярбурга доўжыцца ўжо шмат гадоў. Была агучана прапанова ў бягучым годзе наладзіць пабрацімскія адносіны і, тым самым, яшчэ больш умацаваць дзелавыя сувязі. Бакі таксама адзначылі неабходнасць актыўна развіваць супрацоўніцтва не толькі ў сферы эканомікі, але і ў сферы культуры, адукацыі, спорту, маладзёжнай палітыкі. Асаблівае значэнне мае сёння і рэалізацыя сумесных праектаў, накіраваных на патрыятычнае выхаванне школьнікаў і моладзі. Пасля завяршэння сустрэчы…

15 сакавіка 2024 г. спаўняецца 30 гадоў з дня прыняцця Асноўнага Закона краіны і ўстановы інстытута прэзідэнцтва ў Беларусі. Канстытуцыя Рэспублікі Беларусь з’яўляецца Асноўным Законам дзяржавы, які мае вышэйшую юрыдычную сілу і прамое дзеянне на ўсёй тэрыторыі краіны. У Канстытуцыі закладзены асновы рэгулявання прававой, палітычнай і эканамічнай сістэмы дзяржавы. Асноўны Закон замацоўвае неад’емныя правы чалавека і гарантыі іх рэалізацыі, узаемныя абавязкі грамадзяніна і дзяржавы, парадак фармавання і функцыянавання органаў улады. Партал ” Магілёў-мой горад!” выпусціў відэаролік пра галоўную апору незалежнай дзяржавы.

28 лютага ў Музеі гісторыі Магілёва адбылося адкрыццё XV Міжнароднай навукова-практычнай канферэнцыі “Яраслаў Мудры. Праблемы вывучэння, захавання і інтэграцыі гісторыка-культурнай спадчыны”. У канферэнцыі прынялі ўдзел супрацоўнікі бібліятэк, музеяў, ВНУ і агульнаадукацыйных устаноў, архіваў, турыстычных фірмаў, прадстаўнікі духавенства, краязнаўцы, пісьменнікі і іншыя прадстаўнікі грамадскасці г.Магілёва і іншых рэгіёнаў Беларусі, а таксама Расійскай Федэрацыі (Масква, Санкт-Пецярбург, Яраслаўль,Мурманск, Цвярская вобласць). Ад Музея гісторыі Магілёва ў канферэнцыі прыняла ўдзел старшы навуковы супрацоўнік Прачакова Наталля Алегаўна. Для ўдзельнікаў канферэнцыі была праведзена экскурсія па экспазіцыі музея.

Спасылка для запампоўкі: Зборнік матэрыялаў ХІІI Міжнароднай навукова-практычнай канферэнцыі “Гісторыя Магілёва: мінулае і сучаснасць”

З дня трагедыі вёскі Гараны Магілёўскага раёна прайшло 80 гадоў. Кожны кавалак тутэйшай зямлі напоўнены болем і пакутамі жыўцом спаленых людзей: пажылых, маладых і толькі якія распачалі жыць. Усіх іх не стала ў адно імгненне – і пачарнела неба над гэтай зямлёй. Страшная доля спасцігла Гараны: загінула больш за 300 чалавек, знішчаныя ўсе 67 дамоў. А бо якое ціхае, утульнае, прыгожае месца! Людзі яго аблюбавалі яшчэ ў XVII стагоддзі, у 1667-м на ўзвышшы побач з возерам паставілі першыя хаты. У 1880-м тут было ўжо 29 дамоў, 210 чалавек паводле перапісу…

Яшчэ адзін абаронца – Талмазаў Генадзь Дзмітрыевіч, ураджэнец Магілёва вярнуўся з Вялікай Айчыннай вайны. 27 верасня 2023 года ў выніку пошукавых работ, якія праводзіліся ва ўрочышчы Невій мох Парфінскага раёна Наўгародскай вобласці Расійскай Федэрацыі, былі знойдзены абломкі самалёта ЛаГГ-3 (устаноўлены па нумары рухавіка 121-1134). Самалёт не вярнуўся з баявога задання 1 красавіка 1942 г. і да моманту выяўлення яго лёс, як і лёс лётчыка, былі невядомыя. У Музей гісторыі Магілёва паступіў запыт расійскіх пашукавікоў аб садзейнічанні ў пошуку сваякоў лётчыка-старэйшага лейтэнанта, намесніка камандзіра эскадрыллі 295-га знішчальнага авіяцыйнага палка 6-й ударнай…