# play # Ратуша Гісторыя Навіны

Героі Савецкага Саюза – Іван Ціханавіч Грышын.

Іван Ціханавіч Грышын нарадзіўся 16 снежня 1901 года ў вёсцы Унукавічы Смаленскай вобласці ў сялянскай сям’і. Скончыў 4 класы сельскай школы. Пасля таго, як бацьку забралі на фронт першай сусветнай вайны – не вучыўся, працаваў у хатняй гаспадарцы.

У Чырвонай арміі – з ліпеня 1920 года. Першы свой баявы вопыт атрымаў яшчэ курсантам, удзельнічаючы ў баях супраць белагвардзейцаў. З красавіка 1924 года камандаваў кулямётным узводам 81-га стралковага палка 27-й Омскай стралковай дывізіі (Беларуская ваенная акруга). У 1928 годзе паспяхова скончыў Іванава-Узнясенскую пяхотную школу імя М. В. Фрунзэ ў горадзе Арол. А ў 1936 годзе з адзнакай скончыў Ваенную акадэмію РСЧА імя М. В. Фрунзэ.

Пачатак Вялікай Айчыннай вайны палкоўнік Грышын сустрэў у летніх Гарахавецкіх лагерах пад Горкім. Ужо ў чэрвені 1941 года з дывізіяй з’ехаў на фронт. Дывізія пад камандаваннем І.Ц. Грышына гераічна змагалася, абараняючыся ад вераломна надыходзячых сіл праціўніка.

У чэрвені 1943 года генерал-маёр Грышын прызначаецца камандуючым войскамі 49-й арміі, з якой ён прайшоў увесь далейшы баявы шлях да пераможнага траўня 1945 года.

Войскі 49-й арміі, дзейнічаючы з красавіка 1944 года ў складзе 2-га Беларускага фронту, вызначыліся ў Беларускай стратэгічнай наступальнай аперацыі “Баграціён”. Пасля вызвалення роднай вёскі Унукавічы, Іван Ціхановіч даведаўся, што гітлераўцы расстралялі бацьку, маці і ўсіх бліжэйшых сваякоў.

На першым этапе наступлення, у ходзе Магілёўскай франтавой аперацыі, якая дзейнічала на галоўным напрамку армія пад яго камандаваннем, прарваўшы моцна ўмацаваную абарончую паласу праціўніка, фарсіравала рэкі Проню, Днепр, Друць, Бярэзіну, вызваліла горад Магілёў, сотні вёсак і вёсак і разграміла супрацьстаялыя ёй часткі. Да канца чэрвеня арміяй знішчана да 20 000 салдат і афіцэраў праціўніка, узялі ў палон да 4 000 салдат, у тым ліку 2 генералы, знішчана і захоплена 120 танкаў, 230 артылерыйскіх гармат і вялікая колькасць іншага ўзбраення.

Указам Прэзідыума Вярхоўнай Рады СССР ад 10 красавіка 1945 гады за ўмелую арганізацыю і правядзенне паспяховых баявых аперацый па разгроме варожых груповак і праяўленыя мужнасць і гераізм генерал-лейтэнанту Грышыну Івану Ціхановічу прысвоена званне Героя Савецкага Саюза з уручэннем ордэна Леніна і медаля “Залатая Зорка”. Ва Указе Грышын названы генерал-лейтэнантам (быў ім на момант падпісання прадстаўлення да звання Героя), хаця яшчэ 10 сакавіка 1945 года яму прысвоена воінскае званне генерал-палкоўніка.

Пасля Парада Перамогі на прыёме ў Крамлі 25 чэрвеня 1945 года Вярхоўны Галоўнакамандуючы І. В. Сталін назваў імёны выдатных герояў-палкаводцаў Вялікай Айчыннай вайны. У гэтым кароткім спісе разам з Г.К. Жукавым, К.К. Ракасоўскім, І.С. Коневым, А.П. Белабародавым, П.І. Батавым, І.Х. Баграмянам, А.В. Гарбатавым і іншымі военачальнікамі было імя камандуючага 49-й арміяй, Героя Савецкага Саюза, генерал-палкоўніка І.Ц. Грышына.

У горадзе Магілёве ў гонар героя названа вуліца. На жылым доме №3 па вуліцы Грышына ўстаноўлена мемарыяльная дошка ў гонар Героя Савецкага Саюза генерал-палкоўніка І.Ц. Грышына.